Praten over ouderschap in de behandelkamer
Ouderschap speelt een belangrijke rol in het leven van veel mensen – ook bij wie te maken heeft met psychische problemen of een verslaving. Toch blijkt het in de praktijk vaak lastig om dit onderwerp bespreekbaar te maken. Zowel ouders als behandelaren ervaren drempels, waardoor het gesprek meestal pas op gang komt als er zorgen zijn. Dat willen we veranderen.
Daarom werken Brijder en Triora, met subsidie van het Agis Innovatiefonds, aan een innovatief project om ouderschap beter bespreekbaar te maken binnen de behandeling. Het doel: inzicht krijgen in de knelpunten én oplossingen ontwikkelen die het gesprek makkelijker maken.
Waarom is dit belangrijk?
Voor kinderen van ouders met psychische problemen of een verslaving bestaan al goede ondersteuningsvormen, zoals KOPP/KOV-groepen en het Programma Verslaving en Ouderschap (PVO). Maar voor ouders zelf is het vaak ingewikkeld om te delen wat zij ervaren in de opvoeding. Ouderschap is een wezenlijk onderdeel van iemands identiteit en speelt een grote rol in herstel. Toch gaat het gesprek hierover niet vanzelf.
“Toen ik in herstel was, moest ik ineens gaan nadenken over wat het betekent om een goede vader te zijn. Tegelijkertijd werd ik geconfronteerd met dat ik dat een lange tijd niet was geweest.“
- Interview ervaringsdeskundige ouder
Wat hebben we gedaan?
Met behulp van Design Thinking organiseerden we sessies met ouder-patiënten, jongeren en behandelaren. Daarin brachten we samen in kaart waarom dit thema zo complex is – zowel binnen de spreekkamer als daarbuiten. Bij Brijder zijn PVO-programma’s al goed ingebed, wat ons een unieke kans gaf om te onderzoeken waar de spanningen en knelpunten precies liggen.
De inzichten uit deze sessies hebben we gebundeld in het document:
Praten over ouderschap in de psychiatrie: waarom is het zo ingewikkeld?
Dit document laat zien dat er geen simpele antwoorden zijn op vragen als: Waarom bespreken behandelaren dit niet gewoon? Waarom vertellen ouders niet gewoon wat hen bezighoudt? Onze analyse maakt duidelijk dat het om een complex samenspel van factoren gaat. Lees het document en deel je ideeën via Studio LENS.
Wat is de volgende stap?
Dit document vormt het startpunt voor de volgende fase: het ontwerpen van interventies of producten die helpen om ouderschap beter bespreekbaar te maken. We hopen dat ouder-patiënten, partners en behandelaren herkenning en erkenning vinden in deze inzichten – en zich gesteund voelen om het gesprek aan te gaan.
Over de initiatiefnemers
Het project wordt geleid door Nina Schouten en Leontien Los. Nina is industrieel ontwerper en docent aan de TU Delft. Leontien is psychiater bij Altrecht en werkte jarenlang bij Brijder Jeugd. Samen hebben zij eerder innovatieve projecten ontwikkeld, zoals Bumpy Road, een podcast voor jongeren over mentale worstelingen en TRIPS, een methode om terugval bij verslaving bespreekbaar te maken. Hun ervaring in het combineren van design en zorg vormt de basis voor dit nieuwe initiatief.