Heldin - deel 3

De situatie die ik beschreef in de eerste twee delen is nu ongeveer een half jaar terug. Mijn heldin zit nog steeds in de kliniek. Er loopt een nieuwe traumabehandeling en er wordt hard gezocht naar een veilige, passende vervolgplek. Het gaat met ups en downs, of anders gezegd, lichtere en diepere downs. Eens in de zoveel tijd klimt ze over het hek en zwerft ze onder invloed van drank of drugs door de nacht. Twee keer is ze net op tijd weggetrokken van het spoor. Geregeld zie ik nieuwe, zelf toegediende verwondingen op haar armen of gezicht. Maar ik zie ook de gigantische veerkracht die ze bezit. Hoe ze elke dag haar best doet om therapie en dagbesteding te volgen. Ik zie haar zoeken naar minder destructieve manieren om met haar gevoel om te gaan. Ik zie hoe ze zichzelf door de terugkerende momenten van gekmakende wanhoop heen sleept. Ik zie haar creativiteit en speelsheid, bijvoorbeeld wanneer ze honderden gekleurde vliegtuigjes vouwt wanneer ze van spanning niet in slaap komt, en die vervolgens verstopt door de hele afdeling. Ik zie hoe de mensen om haar heen een stapje extra zetten of haar met nét iets meer laten wegkomen. Maar ik zie vooral de heroïsche manier waarop ze de dagen trotseert en ondanks alle ellende, kneiterhard werkt aan haar herstel. Ik ben er keer op keer van onder de indruk.

De vliegtuigjes, gevouwen in slapeloze nachten.

En mijn rol? Ik ben ondertussen niet meer professioneel betrokken. Maar ik spreek haar bijna elke dag. Niet als behandelaar of hulpverlener, maar als mens. Als vertrouwenspersoon en vriend. Mijn doel, wat ik haar ook heb uitgelegd, is om voor lichtpuntjes te zorgen. Om haar te laten ervaren dat het leven de moeite waard kan zijn. Dat door alle ellende heen, echte verbinding kan zorgen voor hoop, lol en kracht. We appen veel, sturen elkaar videoboodschappen over hoe onze dag is. Ik lees voor uit verhaaltjes van Toon Tellegen, die ik als spraakbericht verstuur. Ongeveer eens per week gaan we wat leuks doen. Een ijsje halen, wandelen in het bos, uitwaaien op het strand. Onlangs zijn we naar de kermis geweest en sleepte ze me mee in de bungiebal, waar ik zonder haar nooit in was gegaan. Afgelopen weekend kwamen we onverwachts langs een rommelmarkt en hebben we gelachen en ons vermaakt met de verscheidenheid aan oude troep die daar lag uitgestald.

Ik maak het soms moeilijk voor de andere hulpverleners door onvoorwaardelijk mee te bewegen en voor haar op te komen. Ik stel kritische vragen en geef mijn ongezouten mening wanneer er iets in het zorgtraject niet lekker loopt. Een hoogtepunt deze zomer was de bruiloft van Simone, waar ze getuigen was. Ik was ook uitgenodigd om haar bij te staan. We hebben daar gedanst, gedart, gegeten en gedronken. Het was een heus feestje. Later hoorde ik van haar dat de kliniek niet te spreken was over het feit dat uitgerekend de ‘Meneer van Brijder’ haar alcohol had laten drinken. Ik moest er een beetje om gniffelen.

Want wat ons samen lukt is zoveel groter dan elk denkbaar ‘behandeldoel’. We maken lol. We gaan op avontuur. We delen lief en leed, onvoorwaardelijk. En we vinden daarmee, af en toe, licht in het pikkedonker. Doormiddel van oprechte menselijke verbinding en vertrouwen, brouwen we samen het tegengif voor ellende.

Suïcidepreventie gaat in de kern niet over protocollen of perfect gekozen woorden, niet over crisisplannen en noodnummers maar over wat je samen beleeft. Lol, warmte en echte verbinding werken als tegengif tegen de leegte en de wanhoop. Het is als een Patronus Bezwering die de Dementors op afstand houdt.

Tegen de donkerste gedachten helpt geen lijstje of formulier, maar een herinnering die licht geeft. Een ervaring van verbinding. Dat is misschien wel de meest wezenlijke vorm van suïcidepreventie: samen lichtpuntjes maken.

Er is geen garantie dat die dingen werken, en ook voor de heldin van dit verhaal is het niet zeker of ze er bovenop komt. Maar wat ik wel kan garanderen, is dat het zonder echter verbinding sowieso niet lukt.

Voor iedereen die het leven soms niet meer ziet zitten, en voor iedereen die houdt van iemand die het leven soms niet meer ziet zitten. Je bent niet alleen. Je bent sterk, je bent geliefd. Als je dat even niet kan voelen, weet het dan maar. En als je het ook even niet meer weet, neem het dan maar van mij aan.

Paul Kreemers
Paul Kreemers is behandelaar bij Brijder Jeugd en oprichter van jongereninloop De Pitstop in Alkmaar. In zijn columnreeks Poten in de klei neemt hij je mee in de dagelijkse praktijk van werken met jongeren met complexe problematiek zoals verslaving en dakloosheid. Zijn inzet is gericht op begeleiding die aansluit bij de leefwereld van jongeren, met aandacht voor vertrouwen, veiligheid en realistische stappen vooruit.

Namen en sommige kenmerkende details kunnen zijn aangepast in verband met privacy.

Lees hier alle columns van Paul