Europese drugsmarkt verandert snel en wordt risicovoller

Opkomst van krachtige nieuwe opioïden

Op de Europese markt verschijnen steeds vaker synthetische opioïden zoals nitazenen. Deze middelen zijn sterk verslavend en zeer krachtig. Ze worden aangetroffen in drugs als heroïne, maar ook in online verkochte nepmedicatie zoals oxycodon of benzodiazepinen. In Nederland zijn ook vergiftigingen gemeld en in maart 2025 leidde dit tot een Red Alert van het Trimbos-instituut na een dodelijk incident.

 

Meer cocaïne en zichtbaarder crackgebruik

Ook de cocaïnemarkt groeit door. In Europese havens, waaronder die in Nederland, worden recordhoeveelheden onderschept. Rioolwatermetingen tonen dat in veel steden het gebruik stijgt. Tegelijkertijd wordt crackgebruik zichtbaarder, vooral onder mensen in kwetsbare situaties, wat de druk op hulpverlening vergroot.

 

Synthetische stimulanten: vaak iets anders dan verwacht

Middelen zoals 3 MMC blijven populair, vooral onder jongvolwassenen in Nederland. Maar laboratoriumonderzoek laat zien dat slechts een klein deel van de aangeboden monsters daadwerkelijk 3 MMC bevat. Veel samples blijken andere, soms gevaarlijkere stoffen te bevatten.

 

Ketaminegebruik groeit vors

Ketamine wordt eveneens steeds vaker gebruikt. In 2023 werd in Europa 2,7 ton in beslag genomen, vooral in Nederland. Onder uitgaanders gaf bijna één op de vier aan recent ketamine te hebben gebruikt. Het aantal meldingen van ernstige gezondheidsproblemen neemt toe, langdurig gebruik kan blijvende schade veroorzaken.

Lees ook: Toename gebruik ketamine onder jongeren; gevolgen gezondheid groot

 

Cannabis wordt sterker

Cannabis wordt nog altijd het meest gebruikt in Europa. In Nederland gebruiken 10–11% van de volwassenen het jaarlijks. Tegelijkertijd neemt de sterkte toe, vooral bij hasj (gemiddeld 28% THC). Ook zijn er steeds meer producten op de markt: oliën, edibles, vapes en concentraten. Sommige producten bevatten meer dan 50% THC.

 

Nieuwe benzodiazepinen: risico’s nemen toe

Er zijn steeds meer meldingen van vergiftigingen met nieuwe, niet-geregistreerde benzodiazepinen. Deze middelen zijn vaak online verkrijgbaar. Soms bevatten ze ook synthetische opioïden zoals nitazenen, wat het risico op een overdosis vergroot. In Nederland kocht naar schatting een derde van de gebruikers van slaap- en kalmeringsmiddelen deze buiten het reguliere medische circuit.

 

Nederland in de top van gebruikscijfers

Nederland staat op de eerste plaats in Europa als het gaat om ecstasygebruik. Bij jongvolwassenen gebruikte in 2023 bijna 10% ecstasy – ruim boven het Europese gemiddelde. Ook cocaïnegebruik ligt in Nederland hoog: 2,7% van de volwassenen gebruikte het afgelopen jaar cocaïne, net als in Frankrijk.

 

Sneller reageren op nieuwe risico’s

Het rapport benadrukt dat de snelheid waarmee de markt verandert, vraagt om betere monitoring en snelle waarschuwingen. Met de overgang naar het EU Drugsagentschap (EUDA), per juli 2024, is een begin gemaakt met nieuwe systemen die risico’s sneller signaleren.

De Europese drugsmarkt wordt complexer en risicovoller. Nederland speelt daarbij een grote rol als doorvoerland én als land met hoog gebruik. Goede informatie, toegankelijke hulp en alert beleid blijven noodzakelijk.

Lees alle trends en ontwikkelingen in het Europees Drugsrapport 2025 van het EUDA