‘Het is alsof je in een bubbel leeft’
Trijntje Engelhart werkt als verslavingsarts bij het Landelijk Medisch Spreekuur Partydrugs. Hier spreekt ze mensen met klachten die kunnen ontstaan na drugsgebruik zoals derealisatie. ‘Ik kom vaak mensen tegen die denken dat er iets mis is met hun hersenen, terwijl het een normaal beschermingsmechanisme is van ons brein op trauma,’ vertelt ze.
Wat gebeurt er in je hoofd?
Trijntje legt uit: ‘Depersonalisatie betekent dat je jezelf onwerkelijk voelt, bijvoorbeeld alsof je naar jezelf kijkt vanuit de derde persoon. Soms gaan mensen zichzelf knijpen om te controleren of ze er nog wel zijn, of voelen ze zich als een soort robot die alles op automatische piloot doet,’ legt Trijntje uit. ‘Derealisatie is dat de wereld om je heen vreemd of afstandelijk aanvoelt, alsof je in een film zit, alles om je heen nep is of alsof je in een bubbel leeft.’
Hierbij horen nog een aantal andere symptomen zoals emotionele afvlakking, wat vaak verward wordt met depressie. Hierbij merk je dat liefde en plezier minder intens zijn of dat je niet meer kan lachen om dingen die vroeger leuk waren. Verder merk je een verandering in tijdsbeleving, wat gisteren gebeurde voelt weken geleden of andersom. Tot slot spelen er concentratie- en geheugenproblemen, overprikkeling voor geluid en/of licht in drukke omgevingen en veel piekeren over moeilijke levensvragen.
Waar komt het vandaan?
‘Het kan plaatsvinden na een traumatische ervaring,’ zegt Trijntje. ‘Maar het kan ook verschijnen bij extreme overbelasting, weinig slaap, langdurige stress of bij heftige emoties zoals rouw.’ Drugsgebruik kan trauma nabootsen in ons brein. Soms ontstaat dit bewust, zoals bij een bad trip. Ook onbewust kan drugsgebruik trauma nabootsen, XTC en cannabis worden tijdens het spreekuur vaak genoemd. Derealisatie kan tijdens of direct na drugsgebruik optreden, maar ook pas weken later en is vaak gekoppeld aan een paniekaanval.
Hulp en begeleiding
Via het Landelijk Medisch Spreekuur Partydrugs kun je uitleg en advies krijgen van medewerkers van het team. Trijntje legt uit hoe het spreekuur werkt: ‘Mensen vullen eerst een formulier in, daarna belt een van onze medewerkers voor een intake. Regelmatig is één gesprek al voldoende om gerust te stellen. We bieden na het eerste gesprek nog 3 gesprekken volgens een stappenplan aan. Het doel is altijd om angst weg te nemen en inzicht te geven in wat er gebeurt.
Zelf doen
Er zijn een aantal dingen die je zelf al kunt doen: ‘Accepteer dat het tijdelijk is. Focus niet te veel op de symptomen en vermijd overmatig googelen of piekeren. Regelmaat in je dag, goed slapen, bewegen en ontspanningsoefeningen helpen om het lichaam weer rustig te krijgen. Ook is het belangrijk voor je herstel om geen alcohol of drugs te gebruiken en te zorgen voor een gezonde levensstijl.’
Soms zijn er onderliggende factoren die extra aandacht vragen. ‘We kijken in het spreekuur naar stressfactoren, verhoogde controlebehoefte, perfectionisme, hoogsensitiviteit of trauma in het verleden. Dat helpt mensen beter te begrijpen waarom ze klachten ervaren en wat hen stress geeft.’
Een geruststellende boodschap
Trijntje benadrukt: ‘Mensen denken vaak dat hun hersenen beschadigd zijn en dat ze nooit meer normaal zullen functioneren, dat het nooit meer overgaat of dat ze ‘gek of psychotisch’ zijn. Dat is niet zo. Het is een natuurlijke, gezonde reactie en het gaat weer over. Op ons spreekuur geven we mensen handvatten om sneller te herstellen.
Heb jij tijdens een feestje drugs gebruikt en daarna klachten gekregen die niet over gaan of waar je je zorgen over maakt? Via het Landelijk Medisch Spreekuur Partydrugs kun je uitleg en advies krijgen van een deskundige en/of arts van Brijder.